Trích từ ấn phẩm đầu tư giá trị VI, phát hành tháng 01.2018: https://newslettervietnam.com/an-pham-dau-tu-gia-tri-6/
Hầu hết con người chúng ta đều muốn ăn ngon và ngủ yên. Nhưng trong lĩnh vực tài chính, cụ thể là lĩnh vực ngân hàng, đã có một châm ngôn đã tồn tại hàng trăm năm về một trong hai lựa chọn của người chủ nhà băng: “Eat well, or sleep well?” (ăn ngon hoặc ngủ yên?). Anh ta không thể lựa chọn cả hai, và anh ta phải hiểu rằng quyết định này sẽ ảnh hưởng lâu dài đến tình hình tài chính của ngân hàng đó.
Khi anh ta lựa chọn một danh mục cho vay đầy rủi ro với lãi suất cao, trong bối cảnh nền kinh tế tích cực như hiện tại, lợi nhuận ngắn hạn có thể sẽ đạt kỷ lục – thậm chí có thể tăng hàng chục đến hàng trăm %. Và túi tiền lương thưởng của riêng anh ta sẽ “dày cộm” hơn, và các cổ đông sẽ vô cùng vui vẻ với lợi nhuận được hạch toán vượt kế hoạch và giá cổ phiếu tăng vùn vụt. Đây là thứ quả ngọt mà quyết định “ăn ngon” đem lại.
Nhưng liệu quyết định này có bền vững hay không lại là một vấn đề khác. Khi người chủ ngân hàng lựa chọn “ăn ngon”, tư duy của anh ta sẽ luôn nhắm đến lợi nhuận ngắn hạn. Và nếu thứ lợi nhuận ngắn hạn đó dựa trên đòn bẩy nợ vay từ tiền gửi hoặc các trái phiếu có lãi suất cao, sớm muộn khi môi trường kinh tế tiêu cực, anh ta sẽ phải đối mặt với hậu quả tất yếu.
Đã có rất nhiều bài học về “cái chết” của những ông chủ nhà băng tham lam như ngân hàng Lehnman Brothers phá sản với danh mục các CDO (gói các khoản vay thế chấp) dưới chuẩn trị giá hơn 30 tỷ USD. Hay ngân hàng Barings 300 năm tuổi của Anh bị phá sản bởi mảng phái sinh chỉ số Nikkei 225 – do trader đúng đầu tên Nick Leeson làm lỗ hơn 1.3 tỷ USD sau khi hắn kiếm hơn 200 triệu GBP một năm cho ngân hàng này.
Trong lĩnh vực cho vay tiêu dùng (consumer credit) nóng, có một cái tên chúng tôi thấy khá thú vị tên “Delta Bank” ở Ukraine. Trong vòng 7 năm, nhờ lĩnh vực cho vay tiêu dùng, một ngân hàng nhỏ ở trụ sở Kiev như Delta đã phát triển lên top 5 ngân hàng lớn nhất Ukraine với 4.6 triệu khách hàng. Đến đầu năm 2015, khi kinh tế Ukraine bất ổn do chính trị, ngân hàng này lâm vào phá sản, với khoản nợ khổng lồ đến hơn 1 tỷ USD…
Trái lại, ban lãnh đạo ngân hàng với tư duy cẩn trọng, lâu dài sẽ tự đặt ra tiêu chuẩn lợi nhuận thỏa đáng. Và anh ta sẽ luôn thoải mái và kiên nhẫn với danh mục cho vay an toàn của mình. Kết lại, như chúng tôi luôn miệng nói, thói quen hối hả (rush) để làm giàu nhanh chóng sẽ tiêu diệt bất kỳ ngân hàng, hay tổ chức tài chính, hay cả những nhà đầu tư cá nhân vậy.
Saigon, đăng lại ngày 26.07.2019, bởi Skopos – Golden Newsletter Vietnam
