BBT có theo dõi check list Bong bóng của thị trường chứng khoán Hoa kỳ hay không?

Vâng cám ơn câu hỏi thú vị của anh, thực ra sau 8 kỳ chia sẻ về công nghệ và các xu hướng mới trên TG suốt 3 năm qua, lần đầu tiên chúng tôi nhận được câu hỏi về các cổ phiếu công nghệ của US nên khá hào hứng. Tôi là Angelos xin mạn phép thay mặt BBT để trả lời.

Đúng như ngài George Soros đã nói, giá cả thị trường chứng khoán có tác động rất lớn đến nhận thức của mõi thành phần tham gia, dẫn đến tâm lý lạc quan/bi quan tương ứng để rồi chúng tác động ngược lại giá cổ phiếu, tạo ra một vòng lặp tạo nên thuyết “reflexivity theory” của ông.

Ý tôi ở đây là gì? Thật ra những mô hình kinh doanh trên đã là mô hình kinh doanh đem lại suất sinh lời return on capital rất hiệu quả từ nhiều năm trước, nhưng mọi người thường ít để ý đến nền tảng cơ bản của doanh nghiệp, cái họ nhìn là giá cổ phiếu nên mới chỉ để ý gần đây thì chỉ số NASDAQ vượt đỉnh lịch sử:

– Nếu anh nhìn kĩ hơn, Apple Inc. (NASDAQ: AAPL) đã đạt mức doanh thu và lợi nhuận kỷ lục từ 2018 nhờ sự thành công của iPhone X, Apple Watch và kho ứng dụng App Store độc quyền nhưng đến ngày nay thì thị trường lại đẩy lên những mức số nhân định giá (multiples) ngất ngưởng giữa đại dịch vì mang yếu tố “công nghệ” hiếm hoi. Thật ra doanh số của Apple được đánh giá là đi ngang “flat” nhiều năm qua với mức tăng trưởng dưới 10% CAGR (do tỷ lệ thâm nhập smartphone đã khá cao trên toàn thế giới) đồng thời tăng trưởng lợi nhuận của họ hầu hết đến từ cải thiện biên lợi nhuận (tăng giá bán, thay thế chip tự sản xuất, tăng thu phí App Store) nên mức số nhân P/E được cải thiện thể hiện rõ thuyết reflexivity của ngài Soros. Chúng tôi cho rằng ở mức giá hiện tại, tỷ lệ risk/reward nhiều khả năng không thuận lợi cho các NĐT cá nhân “FOMO”.

– Tương tự với Amazon, Alphabet, Facebook – đây là những doanh nghiệp đều được điều hành rất tốt, tài chính vững mạnh và triển vọng tăng trưởng của nhiều sản phẩm táo bạo trong 10 năm tới rất tươi sáng, đó là điều không thể chối cãi. Nhưng vì đại dịch dẫn đến thay đổi xu hướng “cloud” trong giới doanh nghiệp, cho đến mua sắm online và digital marketing, những công ty trên được định giá từ mức “fair” đến mức “extreme” thì chúng tôi cho rằng khó có thể dùng đến định nghĩa “biên an toàn” ở đây.

– Ví dụ đỉnh điểm nhất là Tesla Inc. với mức định giá gần 20 lần doanh thu đi ngang do chu kỳ trong khi trung bình ngành công nghệ chỉ ở mức 5x-7x P/S. Dù mang yếu tố công nghệ tự lái, công nghệ pin và công nghệ điện mặt trời thuộc hạng số 1 toàn thế giới, Tesla vẫn là một doanh nghiệp bán sản phẩm tiêu dùng giá trị cao – không mang tính thiết yếu – nên chúng tôi cho rằng nhiều nhà đầu cơ “FOMO” sẽ sớm gánh chịu hậu quả do họ không phân biệt được đâu là định giá hợp lý, và đầu là định giá “thái quá”. Sự thành công và tăng trưởng vượt bậc của Tesla đã khiến cơn sốt IPO/niêm yết mới cổ phiếu xe điện (EV) như Nikola, Nio, Li Auto, Tortoise Acquisition, Spartan Energy Acquisition hay DiamondPeak đều dấy lên chúng tôi một nỗi lo ngại lớn lao về bong bóng EV (electric vehicle) đầy rủi ro nầy.

Sau khi liệt kê một vài ví dụ trên, chúng tôi không thể khẳng định toàn sàn NASDAQ của Hoa Kỳ đang ở trạng thái bong bóng, nhất thiết ta phải thống kê nhiều tiêu chí. Song, chúng tôi không cho rằng chúng ở bất cứ đâu gần ngưỡng gọi là đáp ứng đủ “biên an toàn” cả! Nhiều cá nhân sẽ không đồng tình, nhìn giá cổ phiếu trong ngắn hạn rồi “phán” rằng đầu tư giá trị đã chết, công nghệ xứng đáng với mọi mức giá. Tuy nhiên dù mô hình kinh doanh của các cp công nghệ vượt trội, tươi sáng, song “một cái cây không thể lên tận mây xanh”, sớm muộn ta cũng sẽ thấy kết cục bi thương khi “thủy triều xuống”… Chúng ta cùng chờ 1-2 năm nữa để đón xem anh nhé!

Angelos