Chào BBT, theo em được biết, khi một công ty cần vốn lớn để đầu tư cho dự án mới, mà bán ưu đãi cho cổ đông hiện hữu không đáp ứng được, tức là cần một lượng vốn từ bên ngoài, cty sẽ phát hành riêng lẻ cho cổ đông chiến lược. Tất nhiên giá bán thường nhỏ hơn thị giá, nhưng bù lại sẽ tăng giá trị cho cổ đông cũ nếu lượng vốn đó dùng vào dự án mới hiệu quả.
Vậy thì, nếu ban lãnh đạo có tâm với cổ đông, lựa chọn thời điểm nào của giá cổ phiếu để phát hành riêng lẻ là có lợi nhất cho cổ đông?
Khi cổ phiếu đang được định giá cao hay khi cổ phiếu được định giá thấp hơn giá trị thực, hay khi họ nghĩ giá cổ phiếu không chênh lệch nhiều với giá trị thực? Ví dụ như, khi cổ phiếu được định giá cao ngất ngưỡng, việc phát hành riêng lẻ chắc chắn được giá có lợi hơn cho công ty, nhưng với những cổ đông mua ở giá cao, việc đó như gáo nước lạnh. Còn khi cổ phiếu bị định giá quá thấp, giá phát hành thêm sẽ gặp bất lợi, cổ đông đang ôm cổ phiếu “khá tù”, giờ lại còn bị bên ngoài mua thêm với “giá bèo”. Em đang bỏ qua việc phát hành riêng lẻ có tính tư lợi, em giả sử việc phát hành riêng lẻ là cần thiết của 1 công ty đàng hoàng. Thì thời điểm nào là hợp lý?Các anh suy nghĩ sao về vấn đề này?
Câu hỏi thứ 2 là, công ty có lượng tiền nhàn rỗi, cổ phiếu đang bị định giá thấp, vậy thì trả cổ tức cao hay mua lại cổ phiếu quỹ có lợi hơn cho cổ đông. Vì cả 2 cách đều giúp nâng cao giá trị cho cổ phiếu.
Chào bạn, cám ơn câu hỏi hay và hóc búa của bạn. Tôi là Angelos xin mạn phép đại diện BBT trả lời:
Thực sự lĩnh vực huy động vốn bên nước ngoài, người ta thành lập hẳn ra một bộ phận “corporate finance” để nghiên cứu và thực thi, nên bây giờ bạn hỏi những câu chi tiết về kinh doanh vậy cũng hơi khó cho chúng tôi. Những câu đó ắt hẳn tùy người chủ doanh nghiệp, tùy công ty và tùy thời điểm thì mới trả lời được:
(1) Lựa chọn thời điểm nào để phát hành riêng lẻ là có lợi nhất?
Cái này phải tùy thuộc vào nhu cầu vốn, tiến độ dự án, và môi trường kinh tế – thị trường chúng khoán lúc đó.
Tuy nhiên, trên quan điểm cá nhân của chúng tôi, chúng tôi không thích những mô hình kinh doanh đòi hỏi vốn quá lớn (capital intensive), và thường xuyên phải huy động vốn cao riêng lẻ như vậy sẽ tốn kém chi phí rất lớn cho cổ đông. Chúng tôi ưa thích những công ty sinh lợi cao trên vốn, và có thể tái đầu tư một cách thông minh để giữ vững đà tăng trưởng mà không cần phải vay nợ hoặc huy động quá nhiều.
(2) Khi cổ phiếu cao hơn giá trị thực rất nhiều, khi ấy theo lẽ thường tình là việc bán ra sẽ có lợi hơn việc mua vào. Tuy nhiên số lượng cổ phiếu bán ra ở chừng mực nào còn là một câu chuyện khác.
Và ngược lại, khi cổ phiếu thấp hơn giá trị thực rất nhiều, thì việc các công ty mua vào cổ phiếu quỹ là một dấu hiệu tuyệt vời.
(3) Bạn hỏi khi cổ phiếu thấp thì trả cổ tức hay mua cổ phiếu quỹ sẽ tốt hơn?
Chúng tôi thì nghĩ rằng nếu so sánh tương quan một chút, việc mua cổ phiếu quỹ sẽ tốt hơn do cổ tức bằng tiền mặt (cash dividend) sẽ phải chịu thuế thu nhập cá nhân 5% theo Luật Chứng khoán, trong khi việc mua cổ phiếu quỹ sẽ gián tiếp gia tăng EPS và thúc đẩy giá trị thực của công ty tăng cao hơn.
Tuy nhiên, điều này cũng tùy thuộc vào quyết định của đại hội cổ đông. Hiện nay nhiều nhà đầu tư cá nhân vẫn ưa thích có tiền mặt chia về trong tay để sử dụng hoặc tái đầu tiếp nên chúng tôi cho rằng văn hóa “mua cổ phiếu quỹ” có thể sẽ chưa phổ biến cho đến 10-20 năm sau như các thị trường phát triển bây giờ.
Rất cám ơn câu hỏi hóc búa của bạn.
Angelos