Trích dẫn, lược dịch và bình luận thêm từ câu châm ngôn nằm ở đầu quyển huyền thoại The Intelligent Investor, 1949 được ngài Graham dẫn lại từ tác phẩm Julius Caesar của William Shakespeare
Đặt mua ấn phẩm đầu tư giá trị đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam – TGN: https://newslettervietnam.com/dat-mua-an-pham-dau-tu/
Càng nhìn những sự kiện gây shock từ T1/2022 đến ngày hôm nay, và nhìn đến những lời oán trách – đổ lỗi đang thịnh hành trên TTCK Việt Nam hiện nay, khiến nhiều người chán nản từ bỏ nơi này như bao chu kỳ khác, chúng tôi càng nhớ đến câu châm ngôn mở đầu tác phẩm classic The Intelligent Investor, 1949 được ngài Graham, vốn là một người đam mê nghệ thuật & kịch sân khấu, dẫn lại từ tác phẩm kinh điển Julius Caesar của huyền thoại William Shakespeare. Ngạc nhiên thay, từ hơn 10 năm nay kể từ ngày đầu đọc được câu châm ngôn nầy trong quyển của ngài Graham (xin cám ơn ông), nó đã khắc sâu như in trong tâm trí chúng tôi về thái độ tích cực nhìn nhận lại bản thân và tự học để cải thiện liên tục, trái ngược với thái độ đổ lỗi bản năng ở mỗi con người chúng ta:
“Lỗi lầm, Brutus à, không phải ở các vì sao, mà ở chính chúng ta, bởi vì chúng ta là những kẻ yếu ớt…”
Thật dễ dàng để đổ lỗi cho các vì sao – cho số phận, thật dễ dàng để đổ lỗi cho hệ thống xã hội – cho những sự bất công mà gần như 99% ai cũng phải nếm trải qua, thật dễ dàng để đổ lỗi cho cha mẹ, thật dễ dàng để đổ lỗi cho dòng chảy của cuộc đời… Song thực khó khăn làm sao để mọi người nhận ra các lỗi sai nằm ở chính bản thân mình, thứ mà ta có thể kiểm soát được, có thể cải thiện được, và từ đó tránh lặp lại để đi đến những chân trời mời tươi sáng, thịnh vượng hơn.
Có hai loại lỗi sai trong đầu tư – kinh doanh mà chúng tôi nhận thấy:
(1) Lỗi sai do chính chúng ta: Để sự tham lam, sợ hãi kiểm soát tâm lý bản thân, chúng ta lao vào những cơ hội đầu tư, kinh doanh có tỷ lệ risk/reward tệ hại hoặc chúng ta không hiểu gì, không có insights gì hơn thị trường về nó. Chúng ta đã được cảnh báo về những rủi ro nhưng lại quá tự tin, nghĩ rằng mình có thể tránh được nó hoặc phớt lờ vì đang sinh lời. Chúng ta vi phạm các nguyên tắc kỷ luật, sử dụng đòn bẩy quá mức và nhận lấy trái đắng tất yếu.
Mỗi khi chúng tôi mắc sai lầm, đây sẽ là thứ chúng tôi tự phản ánh (reflect) đầu tiên với bản thân mình, kể từ ngày đọc được câu châm ngôn ngài Graham dạy bảo hơn 10 năm trước. Lừa dối người khác là một tội ác, nhưng lừa dối bản thân còn là tội ác lớn hơn. Chừng nào còn tự lừa dối bản thân, đổ những sai lầm của bản thân cho số phận, cho xã hội, cho cha mẹ, chúng ta sẽ không thể nào tự sửa mình và tiến lên những tầm cao mới được! Đây cũng là lí do chính yếu nhiều người từ bỏ ước mơ, từ bỏ thị trường, rất đáng thất vọng…
(2) Lỗi sai do tác nhân bên ngoài, không thể kiểm soát được: Vẫn có rất nhiều những rủi ro ngoài dự tính có thể xẩy đến chúng ta (dịch bệnh, chiến tranh là một ví dụ – không ai có thể dự đoán được cả), đối với những rủi ro nầy, không có cách nào khác hay hơn phương pháp 3 bước quẳng gánh lo đi của Mr. Dale Carnegie đã chỉ dẫn (https://newslettervietnam.com/quang-ganh-lo-di-ma-vui-song-dale-carnegie-ky-2/)
- Một, bạn tự hỏi: Cái tai hại nhất có thể xảy ra được là gì?
- Hai, nếu không tài nào thoát được cái tai hại đó thì sẵn sàng nhận đi
- Ba, nhận xong rồi thì bình tĩnh tìm cách cải thiện nó
Lời cuối, mong chúng ta hãy nhớ rằng: thật dễ dàng để đổ lỗi cho số phận, cho xã hội, cho người khác, nhưng cái khó hơn lại chính là việc tự phản ánh (reflect on ourselves), nhìn lại sai lầm của mình mà tự sửa. Và chỉ những người làm được việc khó, mới có thể trở nên vĩ đại, tiến lên những tầm cao mới!
Saigon, đăng lại một Tối vui vẻ 28.03.2022, Filologos & Skopos & Angelos
