Trích đoạn từ bản đặc biệt Lịch sử bong bóng – đổ vỡ tài chính của loài người từ 1635 -> 2008, độc nhất bởi S.A.F.E cùng tác phẩm Extraordinary Popular Delusions & The Madness of Crowds, ngài Charles Mackay: https://wp.me/pcnhon-k6l
Đặt mua lại các ấn phẩm đầu tư giá trị đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam – TGN: https://newslettervietnam.com/dat-mua-an-pham-dau-tu/
II. Cơn sốt hoa Tulip “điên loạn”
@Ngài Charles Mackay: “…Đến năm 1635, sự cuồng tín trong giới nhà giàu Hà Lan cho loài hoa này đã cao đến mức hầu hết các hoạt động sản xuất – kinh doanh thông thường của đất nước bị đình trệ. Thay vào đó, hầu hết dân cư, kể cả những tầng lớp thấp bé nhất, cũng lao vào nuôi trồng và buôn bán những rặng bông Tulip này (!)
Trước tiên xin quý đọc giả ghi nhớ rằng tất cả đồng tiền ngày ấy đều làm bằng vàng nguyên chất với trị giá rất cao. 1 florins (tiền gốc Ý) ngày ấy nặng 3.5 gram vàng nguyên chất, tương ứng với 98USD ngày nay.
Với cơn sốt ngày càng gia tăng, đầu tiên người ta nghe kể đến một số thương nhân sẵn sàng “đầu tư” cả gia tài của họ cho 40 cành hoa Tulip với giá 100,000 florins. Sau đó, người ta lại tiếp tục truyền tai nhau về mức trả giá tăng kinh ngạc cho các chủng loại khác nhau của loài hoa này. Chẳng hạn như một bông Admiral Van Der Eyck sẽ bán đến 1260 florins; một cành Viceroy sang trọng sẽ bán với giá 3000 florins; và mắc nhất trong số đó, cành Semper Augustus, được cho là khá rẻ ở mức giá 5500 florins, tương ứng với 540,000USD một cành hoa theo thời giá ngày nay (!)
Vào một thời điểm năm 1636, có lời đồn rằng chỉ có đúng hai cành hoa tại Amsterdam thuộc giống loài Viceroy. Khát khao được sở hữu thứ hoa khan hiếm đó, một nhà đầu cơ sốt ruột đã đưa ra một lời đề nghị mua mà vẫn còn tồn tại như một huyền thoại đến ngày nay:
Những con người xa xứ Hà Lan lâu nay vừa quay lại khi cơn sốt này ở đỉnh điểm, đôi khi trở thành trò cười bi thương cho sự thiếu hiểu biết của họ.
Một thương nhân giàu có sau chuyến tàu đã nói với anh thuyền phó của mình rằng sẽ thưởng cho anh ta một bữa cá no nê. Người thuyền phó này vô tình thấy trên bàn thương gia có một cành hoa trông giống củ hành tây, anh ta liền dùng bữa sáng của mình một cách ngon lành với “củ hành tây” này. Nhưng trớ trêu thay anh ta đâu biết rằng “củ hành tây” ấy chính là Semper Augustus, loài hoa đắt giá bằng toàn bộ chi phí cho đội tàu anh ta đi cả năm. Vài giờ sau đó người thương nhân đã truy tìm ra kẻ tội đồ đã dùng bữa sáng bằng hoa Tulip và tống anh ta vào ngục chung thân. Người ta còn kể về chuyện một nhà sinh vật học đã bị tống giam vì tò mò dùng dao bóc tách cành Admiral Van Der Eyck chỉ vì anh ta cảm thấy “củ hành tây” này thú vị.
Nguồn cầu cho loài hoa Tulip đã đạt đỉnh điểm khi giao dịch không chính thống nhiều đến mức Sở Giao Dịch Chứng Khoán Amsterdam lúc bấy giờ phải niêm yết chính thức hợp đồng hàng hóa hoa Tulip lên các chi nhánh tại Rotterdam, Harlaem, Leyden, Hoorn và nhiều thị trấn khác (@S.A.F.E update Q1/2024: Chúng ta nhận thấy hoàn cảnh nầy quen quen ngày hôm nay làm sao…)
Trong cơn đầu cơ hỗn loạn, rất nhiều cá nhân đã giàu lên nhanh chóng. Một cái bẫy vàng bạc đã được giăng ra trước mũi của bất kỳ kẻ nào tham lam: hết người này đến người khác, ai nấy đều tham gia cuộc chơi như những chú thiêu thân. Rất nhiều nhà đất hàng chục hectare được bán đi với giá rẻ mạt để đổi sang nhưng cành hoa Tulip mỏng manh. Mọi người đều tin rằng niềm đam mê cho Tulip sẽ kéo dài vĩnh viễn (permanently), và khắp nơi trên thế giới sẽ đổ về Hà Lan để mua cho bằng được hoa Tulip, cho dù giá cả có cao cách mấy đi chăng nữa…”
@S.A.F.E: Lời cuối, chúng tôi biết sau khi đọc trích đoạn trên, nhiều độc giả & nhà đầu tư sẽ cười khẩy và khinh thường những gã Hà Lan (Dutch) và Âu Châu ngày ấy sao lại kém khôn ngoan đến thế (cười)! Tuy nhiên, mượn lại lời ngài Howard Marks căn dặn chúng ta về những bẫy tâm lý tiêu cực trong đầu tư mà chúng tôi đã đào rất sâu trong ấn phẩm 74:
“…Nhiều người đọc sơ qua đây nghĩ rằng mình sẽ miễn nhiễm (immune) với các bẫy tâm lý trên đang trở nên cực kỳ bất hợp lý. Nếu như chúng đủ mạnh đến mức cả đám đông toàn những người thông minh IQ cao cùng phạm phải sai lầm, thì bằng lý gì – bạn, cũng là con người như họ – lại có thể tránh nó một cách dễ dàng (??) Tin tôi đi, rất khó để bạn có thể kiềm mình khỏi việc mua vào chứng khoán ngay đỉnh điểm lạc quan, và khó tương tự để hạn chế bản thân hoảng loạn bán ra khi mọi thứ chạm đáy tiêu cực.”
Chúng ta thấy ngày nay sau non 400 năm từ ngày bong bóng hoa Tulip, dường như các bong bóng không hề mất đi, mà nó còn lớn hơn với quy mô hàng trăm, hàng nghìn tỷ USD ở góc độ toàn cầu. Một lần nữa, đừng tự mãn cho rằng, chúng ta (cũng là loài người) lại có thể dễ dàng tránh được các bong bóng và các bữa tiệc ngắn hạn đầy hưng phấn, đầy ghen tỵ…
Saigon, đăng lại một chiều Thứ Hai vui vẻ 11.03.2024, S.A.F.E team
Add comment