“Kinh nghiệm là một bài học đắt giá, và những kẻ ngốc thì không học được bằng cách nào khác ngoài việc tự trải nghiệm nó.” – Benjamin Franklin
Trong khi nhiều gia đình sum vầy đón một cái Tết Xuân an lành, thì nhiều số phận đầu cơ đang đứng ngồi không yên trước sự sụt giảm vốn hóa liên tục của thứ gọi là “cơn sốt tiền ảo công nghệ 4.0”.
(Số liệu 05/02/2018) Bitcoin, Etherum, Ripple dẫn đầu sự sụt giảm lớn nhất lịch sử – 66% vốn hóa của toàn bộ thị trường tiền số, từ mốc 830 tỷ USD xuống còn chưa đầy 280 tỷ USD. Cụ thể, Bitcoin mất 69% giá, Ethereum giảm 59%, Ripple giảm 84%, Stellar giảm 70%. Có đến 5 nguyên nhân được giới phân tích và các nhà đầu tư tài chính giải thích:
(1) hoạt động bán khống tiền số bắt đầu được đẩy mạnh.
(2) sự sợ hãi về thứ công nghệ thiếu minh bạch và “không thể hiểu được” với bất cứ người thường nào, dẫn đến hậu quả là các vụ hack sàn giao dịch và lừa đảo ICO ngày càng nở rộ.
(3) hệ thống xử lý giao dịch chậm chạp, có thể lên đến 45 phút/giao dịch của Bitcoin.
(4) chặn thanh toán bằng tiền số của các hãng thẻ tín dụng quốc tế lớn.
(5) luật pháp các nước bắt đầu thắt chặt hoạt động của các sàn giao dịch tiền ảo và các thương vụ ICO mờ ám.
Thế quan điểm của chúng tôi là gì? Ngài Benjamin Franklin từng có một câu châm ngôn để lại muôn đời: “Kinh nghiệm là một bài học đắt giá, và những kẻ ngốc thì không học được bằng cách nào khác ngoài việc tự trải nghiệm nó.” Như chúng tôi từng cảnh báo nhiều lần qua câu chuyện huyền thoại về “Cơn sốt hoa Tulip” và hàng loạt nhận định trong mục tin tức các ấn phẩm nhiều tháng vừa qua, những cá nhân đầu cơ mà góp phần làm Việt Nam lọt vào top 5 giao dịch tiền số toàn thế giới – sớm muộn sẽ chịu hậu quả cho sự mê muội của mình.
Dù vậy, trên góc độ lí trí, chúng tôi cũng muốn chỉ rõ rằng 3 kỳ vọng mà các cá nhân mê muội đặt ở Bitcoin – đồng tiền ảo lớn nhất thế giới – đang gặp rất nhiều vấn đề:
(1) Ý tưởng Bitcoin có thể trở thành một tài sản đầu tư là một ý tưởng nực cười
Ngài Buffett từng thể hiện rõ quan điểm rằng bất cứ ý tưởng nào về việc Bitcoin có giá trị thực (intrinsic value) đều khiến ông cảm thấy nực cười. Bitcoin là một công cụ thanh toán, và chỉ như thế không hơn không kém. Bởi vì nó không hề tạo ra bất kỳ dòng lợi tức và giá trị sử dụng thực tế nào cho xã hội.
(2) Bitcoin vs vàng, thứ nào dễ bị thay thế hơn?
Hệt cách nhà sáng lập Bitcoin tạo ra đồng tiền này, nguồn cung của Bitcoin được giới hạn ở 21 triệu đơn vị bằng các thuật toán, và hiện tại nguồn lưu thông ngoài thị trường đang xấp xỉ 16.9 triệu đồng. Điều này góp phần giúp giá Bitcoin được đầu cơ lên mức đỉnh cao, tạo ra phong trào đầu tư “máy đào” bitcoin khắp nơi trên thế giới.
Tuy nhiên, việc so sánh Bitcoin với vàng vật chất là một so sánh khập khiễng. Vàng có giá trị sử dụng trong ngành công nghiệp bán dẫn, ngành trang sức và lượng mỏ vàng thực sự hữu hạn. Vàng là một kim loại đặc biệt không có sự thay thế. Ngược lại, những đồng tiền số như Bitcoin hoàn toàn có thể bị giả lập và thay thế, chẳng hạn nhiều đồng tiền ảo và token khác từng làm tốt hơn như Ethereum, Ripple, Litecoin, …
(3) Liệu Bitcoin với mức giá đắt đỏ này có thể trở thành tương lai ngành thanh toán?
Liệu Bitcoin có là tương lai của ngành thanh toán hay không còn là vấn đề được tranh luận hằng ngày. Song liệu một phương tiện thanh toán đáng tin cây có dễ dàng bị hack, bị chặn bởi các hãng thẻ và bị luật pháp các quốc gia cấm đoán hay không là một vấn đề khác.
Hơn nữa, liệu một đồng tiền với mức giá bằng cả một gia tài lớn như vậy có tiện dùng hằng ngày hay không? Xét đến USD – đồng tiền thanh toán được công nhận hầu như toàn thế giới, chúng tôi tin rằng giá cả của các phương tiện thanh toán công nghệ Blockchain này chỉ có thể gần với USD, chứ không quá xa như bây giờ được. Một đồng tiền bất tiện trong sử dụng, dễ dàng bị hack trộm có giá gấp hơn 9000 nghìn lần so với USD là một mức giá không tưởng.
Lời cuối, có thể dự đoán của chúng tôi cũng như nhiều nhà đầu tư giá trị lão luyện khác về cơn sốt tiền ảo này đều sai: nó có thể vỡ sớm hơn, hoặc muộn hơn rất nhiều (!) Chúng tôi đành mượn lời ngài Jack Bogle – nhà sáng lập quỹ đầu tư chỉ số Vanguard Group – để kết lại cho giấc mơ lịch sử này: “Hãy tránh xa tiền ảo giống như bệnh dịch. Tôi có nói rõ chưa nhỉ? Bitcoin có thể tăng đến 20,000USD, điều đó không chứng minh rằng tôi sai. Chừng nào nó xuống 100USD rồi chúng ta hẵng nói chuyện vậy.”
Saigon, 26.02.2018, Angelos
