(Cập nhật 2023) Nhìn thói quen nhờ “thầy” xem tử vi/bói toán, hay nhờ các “chuyên gia” dự đoán thị trường mỗi năm dù cho năm nào họ cũng đoán sai (cười lớn) của người Việt chúng ta và cũng như nhiều nơi khác trên thế giới, chúng tôi chợt nhớ lại câu chuyện đầy thâm sâu mà ngài Munger muốn gửi gắm về những chiếc mồi câu cá đầy màu sắc, với thứ lý do duy nhất mà nó ngắm đến, không phải loài cá – hay dự đoán tương lai – hay gì cả, mà chính vào tâm lý mỗi người mua đầy ngây thơ, đầy nỗi sợ hãi chúng ta…
Chuyện ngắn trong ấn phẩm đầu tư giá trị kỳ XIV– phát hành tháng 09.2018
Đặt mua ấn phẩm: https://newslettervietnam.com/dat-mua-an-pham-dau-tu/
Lược dịch và bình luận từ đoạn phỏng vấn thú vị của ngài Chris Davis được lưu trữ tại davisfunds.com
@Ngài Chris Davis: “Một trong những mẩu chuyện mà tôi ưa thích nhất về trí tuệ đầu tư được kể bởi ngài Munger khi tôi đặt ông câu hỏi thắc mắc rằng tại sao phố Wall và thị trường tài chính lại điên rồ như vậy? Tại sao cả một tập thể gồm những con người thông minh nhất lại đi làm những việc vô nghĩa và phi lí trí như vậy?
Ngài Munger kể lại câu chuyện của mình ở Minnesota khi ông đang ghé vào một cửa hàng gần đó để mua mồi câu cá… Ông nhìn vào những chiếc mồi câu đầy màu sắc và thốt lên: “Ôi Chúa! Nhìn những mồi câu cá này xem! Nó có màu hồng, màu xanh, và liệu thực sự các loài cá sẽ bị thu hút chăng!”
Nhìn cảnh ấy, ông chủ tiệm ngồi sau quầy hàng nhìn ngài Munger và giải thích:
“À thưa ông, chúng tôi không bán thứ này cho cá!” (Well Mister, we don’t sell it to fish!)
Thử nghĩ lại mới thấy bài học này thâm sâu vô cùng. Cũng giống như dòng người xếp hàng chờ được xem bói, xem cung hoàng đạo, hay những nhà đầu tư cá nhân chờ được nghe dự đoán (forecasts) về thị trường, về giá cổ phiếu trong tương lai vậy: những kẻ này được yêu cầu (asked) để làm công việc vô nghĩa ấy, chứ không phải việc họ làm thực sự tạo ra giá trị.”
@S.A.F.E team: “Khi bạn yêu cầu rác rưởi, bạn sẽ nhận về rác rưởi. Khi bạn yêu cầu vàng bạc, bạn sẽ nhận về vàng bạc.” Câu chuyện vui thoạt nhìn vô cùng ngắn của ngài Munger ấy, mà lại nêu bật bản chất con người và thị trường tài chính như thế nào.
Dù biết rằng những dự phóng lợi nhuận, dự đoán Index, dự đoán giá cổ phiếu là vô nghĩa, bất khả thi, song phố Wall buộc phải làm những thứ vô nghĩa này bởi vì họ được chính khách hàng chúng ta yêu cầu làm điều đó (!) Con người ta quá sợ hãi trước những thứ không chắc chẳn trong tương lai đến mức muốn “bấu víu” vào quan điểm của người khác để trở nên tự tin hơn.
Lời khuyên của chúng tôi đơn giản chỉ là: đừng hỏi những thứ bất khả thi như dự đoán (forecasts) ngắn hạn từ phố Wall, nếu họ làm được điều đó – họ đã không phải tư vấn cho bạn. Nếu bạn không chắc chắn, hãy tự bảo vệ mình bằng biên độ an toàn khi mua, am hiểu sâu rộng về rủi ro vi mô/vĩ mô, và đa dạng hóa danh mục một cách đúng mực. Do giấy mực hữu hạn, có lẽ chúng tôi sẽ bàn thêm về câu chuyện dự phóng đầy thú vị này trong ấn phẩm kỳ tới vậy…
Saigon, ngày 18.09.2018, bởi Filologos & Skopos – TGN
