Đặt mua bản in màu (colored print edition) cho nội dung đặc biệt của TGN tại: https://newslettervietnam.com/dat-mua-an-pham-dau-tu/
@S.A.F.E team: Nhiều năm lăn lộn trên thị trường, chúng tôi từng gặp rất nhiều các nhà đầu tư cá nhân có IQ cao, trẻ tuổi, với khả năng tính toán và nắm bắt thông tin phi thường đến mức khó ai sánh bằng. Ấy vậy mà sau những năm sụt giảm mạnh của thị trường – 2008, 2011 & 2012, 2015 – những người chúng tôi gặp trên ngày càng thưa dần: số thì đã từ bỏ chứng khoán, số thì khánh kiệt, số thì biệt tăm vì còn trốn nợ margin… Những người có tâm lý lo lắng, sợ hãi thì đã tránh xa thị trường vì sự bất ổn của nó. Còn những người thông minh thì đã sa ngã bởi sự quá tự tin của họ.
Trên sàn, chỉ còn lại vài người khiêm tốn nhất mà chúng tôi biết còn trụ lại. Họ là những nhà đầu tư cá nhân tuy không chuyên nghiệp, nhưng lại luôn cẩn trọng, biết thỏa mãn với mức sinh lời vừa phải. Họ không bao giờ vay nợ và luôn có nhiều nguồn thu nhập khác nhau để đảm bảo tài chính. Khi bắt tay nói chuyện lại sau nhiều năm, chúng tôi vẫn nhận thấy đâu đó trên những gương mặt ấy một nụ cười bình thản, thoải mái, đầy am hiểu ngày nào.
Trước đây nhiều năm, chúng tôi cũng từng nghĩ rằng đầu tư là một bộ môn khoa học đòi hỏi những bộ óc siêu đẳng. Song càng đi dài, chúng tôi càng thấy trí thông minh cảm xúc (EQ) quan trọng với một nhà đầu tư đến chừng nào. Sự am hiểu những điểm hạn chế của bản thân, biết nhận thức những sai lầm phi lí trí của người khác, và biết tự kiểm soát bản thân bằng kỷ luật là những tố chất quyết định(*) nên thành công trong đầu tư chứng khoán. Như chúng tôi đã nhiều lần nhắc về câu châm ngôn của ngài Munger: “Bí quyết thành công duy nhất của tôi ư? Đó là lí trí (rationality). Nó giúp tôi sống sót trên cuộc đời này”.
Nay, với chủ đề tâm lý học sẽ đi theo đọc giả trong suốt chặng đường đầu tư hàng chục năm sau, chúng tôi xin được lược dịch, trích dẫn lại bài nói chuyện huyền thoại của ngài Munger tại trường Harvard, 1995, với tên gọi “Tâm lý học đằng sau những hành vi sai lầm của loài người” (The psychology of human misjudgement), giúp nhà đầu tư cá nhân chúng ta không chỉ hiểu hơn về thế giới, mà còn hiểu hơn về bản thân, tự sửa mình, để từ đó mới có thể giữ được “nụ cười thanh thản” qua những năm tháng đầy cạm bẫy phía trước vậy…
Saigon, nhân dịp Giáng Sinh 2019, S.A.F.E team – Golden Newsletter Vietnam
Mời quý độc giả xem Bản cắt nội dung đặc biệt “Tâm lý học đằng sau những hành vi sai lầm của loài người” dưới đây:
