Bài viết trích trong ấn phẩm V, tháng 12.2017
Trò chơi bài Poker (Texas Hold’em Poker) của Mỹ là một trong những trò giải trí chứa đựng nhiều triết lý đầu tư nhất mà tôi từng trải nghiệm…
Với hai lá bài được phát cho mỗi người chơi trong bàn, sau đó đặt cược trên mỗi lần mở lá bài chung, bất cứ ván bài nào đều là kết quả của các chuỗi quyết định (decisions). Mà quyết định ấy dựa trên logic, tâm lý, trực giác hay hệ thống kỷ luật hay không – hoàn toàn tác động trực tiếp đến khả năng thắng thua của người chơi đó.
Trước đây trong bức thư thường niên gửi cổ đông Berkshire Hathaway năm 1987 của mình, ngài Warren Buffett đã trích dẫn lại châm ngôn nổi tiếng của giới tay chơi Poker: “Nếu bạn đã ở trong trò chơi Poker 30 phút mà bạn vẫn không biết ai là kẻ gà mờ, BẠN chính là kẻ gà mờ (YOU are the patsy).”
Tương tự như vậy ở trong thị trường chứng khoán, nếu một nhà đầu tư cá nhân muốn có kết quả tốt, nhất thiết anh ta phải có nhận định độc lập và tự tin rằng mình hiểu về giá trị doanh nghiệp tốt hơn ngài Thị trường (Mr. Market). Mr. Market ở đó để phục vụ, không phải để hướng dẫn và ảnh hưởng đến tâm lý của anh ta. Nếu anh ta không thể tự tin, kiên định với lập luận của bản thân, thì anh ta sẽ không phù hợp với việc tự đầu tư vào thị trường chứng khoán.
Điều đó không có nghĩa rằng anh ta luôn nghĩ mọi lập luận của mình đúng và trở nên kiêu ngạo. Luôn luôn lắng nghe các phản biện và rủi ro ẩn nấp là thói quen của những người thông thái. Song, người thông thái sẽ không bao giờ lắng nghe ý kiến từ những biến động giá nhấp nháy vô nghĩa trên bảng điện (!)
Nhiều năm kinh nghiệm trên thị trường, việc quan sát sai lầm của một số nhà đầu tư cá nhân, những môi giới và những analysts xung quanh, đã hình thành cho chúng tôi niềm tin vào bản thân đáng kể.
Khi quan sát và dự đoán được kết quả thua lỗ và bẫy tâm lý sai lầm của bao nhiêu số phận lúc mua đuổi theo một tin tức mù mờ, để các tín hiệu mô hình “phân tích kĩ thuật” quyết định điểm bán ra một cổ phiếu vô cùng tiềm năng và trò chơi “lướt sóng trading” kiếm tiền hằng ngày phù du, chúng tôi biết mình đã không còn là một kẻ gà mờ trên thị trường chứng khoán nữa!
Thay vào đó, chúng tôi hiểu được bản chất của chiến lược đầu tư thành công chính là: (1) phải hợp lý về mặt bản chất (2) phải có sự khác biệt với đa số đám đông trên thị trường. Dù rằng hai mục tiêu trên nghe có vẻ mâu thuẫn một cách vô lý, ngài Graham và hàng loạt học trò của ông tự hào rằng sự nghiệp hàng chục năm thành công của họ đều dựa vào triết lý đó.
Có như vậy, một nhà đầu tư cá nhân sẽ khó mà trở thành “kẻ gà mờ” để những kẻ khác như môi giới, những tay thao túng giá, những kênh thông tin báo chí trục lợi được. Mà ngược lại, anh ta sẽ ngồi một cách thoải mái: nhìn đời, nhìn người, và nhìn khối tài sản của mình tăng trưởng kép bền vững.
Filologos
