@S.A.F.E, đăng lại T3/2025: “……Nhìn diễn biến thị trường tài chính quốc tế với sự sụt giảm nghiêm trọng của những cổ phiếu từng một thời là “con cưng” của phố Wall trong cơn sốt AI/công nghệ/viễn thông thời gian vừa qua, chúng tôi chợt nhớ đến những câu chuyện rất thú vị về những case IPO điên rồ giữa bong bóng dot-com thập niên 1990s!
Những case này thể hiện rõ những sai lầm về mặt bản chất của loài người: tham lam, sợ bỏ lỡ cơ hội, lãng quên giá trị thực, v.v Nó cũng cho chúng ta thấy đạo đức suy đồi của giới trung gian & ban lãnh đạo các công ty IPO chỉ muốn thu tiền của NĐT.
Chúng tôi sẽ chia các câu chuyện này thành 3 kỳ, trong đó kỳ 1 là về một case khá tai tiếng có tên là TheGlobe.com (*)
—————————
Cuối 1994, hai sinh viên đại học Cornell là Stephan Paternot và Todd Krizelman thành lập TheGlobe.com, một web hosting dạng như WordPress ngày nay, giúp các doanh nghiệp có thể thành lập website bán hàng trên nền tảng của TheGlobe, đổi lại cty sẽ thu hoa hồng. Dù doanh thu chỉ vỏn vẹn vài triệu USD trong khi chi phí marketing, thu hút người dùng đến 10 triệu USD/năm (thua lỗ nặng), hai gã trẻ nầy tranh thủ IPO năm 1998 để tranh thủ làm giầu thật nhanh.
Không được một hãng IB lớn nào dám nhận trừ Bear Sterns – kẻ muốn bắt kịp các tay chơi dot-com khác như Morgan Stanley hay Goldman Sachs, TheGlobe mất hẳn vài ba lần mới IPO thành công. Ấy vậy mà, alas!, phiên IPO đầu tiên của nó ngày 13/11/1998 là một thành công ngoài sức tưởng tượng: cổ phiếu TLGO tăng một mạch từ $9 -> $65, tương ứng mức vốn hóa 840 triệu USD!
Đến đỉnh điểm 1999 khi TLGO đạt mức giá $97, phóng viên CNN phát hiện CEO Stephan Paternot ở một hộp đêm ăn chơi nổi tiếng ở Manhattan New York cùng với một loạt các cô đào người mẫu, gã ta được phát hiện ăn vận chiếc quần vinyl trong suốt thấy hết cả bên trong đầy diêm dúa, với phát biểu nổi tiếng đến tận ngày hôm nay:
‘Đã có gái gú và tiền bạc rồi, không thiếu gì nữa.
Từ giờ tôi sẽ sống một cuộc sống phù phiếm, đáng kinh tởm!’
(cười lớn) Phát biểu đó đã mang lại biệt danh “CEO in plastic pants” cho Paternot, và mang lại tiếng xấu vô cùng lớn cho TheGlobe.com và các quỹ VC đầu tư cho nó.
Báo chí lên án những gã triệu phú giầu lên nhanh chóng từ tiền rẻ của phố Wall và đặt câu hỏi lớn cho sự bền vững của các mô hình kinh doanh dot-com. Đến 2000, cổ phiếu của TheGlobe giảm -98% (!)
Năm 2001, cả Paternot & Krizelman bị đuổi khỏi công ty. Năm 2008, công ty chính thức phá sản hoàn toàn, kết thúc một chương bi hài trong đợt bong bóng dot-com điên rồ của loài người…”
—————————
Add comment