Chuyện ngắn: Hai vị khách hàng của ngài Benjamin Roth

“…Với đôi mắt ứa lệ, ông nói rằng lẽ ra ông phải bảo vệ vốn liếng gốc của mình bằng mọi giá (!) Lẽ ra ông phải đầu tư an toàn và thỏa mãn với mức sinh lời tương đối. Với $8,000 thu nhập mỗi năm ở Youngstown, lẽ ra ông đã sống vô cùng sung túc, và gia đình ông đã hoàn toàn tự do tài chính khỏi mọi nỗi lo lắng vụn vặt.”

Đặt mua ấn phẩm cũ của TGN: https://newslettervietnam.com/dat-mua-an-pham-dau-tu/
Chuyện ngắn trích từ ấn phẩm đầu tư giá trị kỳ 33, phát hành tháng 04.2020 vừa qua: https://newslettervietnam.com/an-pham-dau-tu-gia-tri-33/

Trích và lược dịch từ quyển “The Great Depression: A Diary” – nhật ký chân thực của ngài Benjamin Roth, xuất bản năm 2009 bởi người con trai của ông

Cách đây nhiều năm, khi tìm mua và đọc quyển The Great Depression: A Diary của ngài Benjamin Roth, chúng tôi không thể không nhớ đến hai mẩu chuyện ngắn về hai vị khách hàng của ông (ngài Roth hành nghề luật sư). Những mẩu chuyện buồn, nhưng lại chí lí và xác thực vô cùng ngay cả gần 100 năm sau ở chính Việt Nam chúng ta. Bất cứ ai đã trải nghiệm TTCK Việt Nam từ gần 10 năm trở lên, ắt hẳn đều sẽ thấu hiểu và ít nhất gặp một đến hai lần những hoàn cảnh tương tự…

@Ngài Benjamin Roth:

“….20/08/1931: Buổi sáng hôm nay một khách hàng 65 tuổi đến gặp tôi và trò chuyện về tình hình tài chính của ông ấy. Ông đã ở trong ngành sản xuất rượu cho đến năm 1921 khi Sắc lệnh cấm rượu đã buộc ông phải dừng hoạt động, lúc đó ông tích lũy được 200,000 nghìn đô la tiền mặt. Bây giờ ông đã hoàn toàn phá sản và chỉ còn sở hữu lại vài mảnh đất vô giá trị. Ông đã trở thành con mồi ngon (prey) cho những kẻ môi giới chuyên bán cổ phiếu penny kém chất lượng, thử kinh doanh nhiều mảng khác thất bại và thậm chí còn đầu cơ bất động sản hòng kiếm lời nhanh.

Tôi đã trao đổi với 7 đến 8 người như vậy với tình cảnh tương tự xảy ra. Không ai giữ được tiền của họ cả. Họ là những chủ tiệm nhỏ tốt nhưng lại không học cách giữ tiền và bắt tiền hoạt động hiệu quả.  Họ chẳng biết cách đánh giá một khoản đầu tư an toàn và chẳng hề biết thỏa mãn với mức sinh lời đều đặn 4%-5% mỗi năm.

Tôi hỏi rằng nếu được làm lại, ông sẽ hành động khác như thế nào. Với đôi mắt ứa lệ, ông nói rằng lẽ ra ông phải bảo vệ vốn liếng gốc của mình bằng mọi giá (!) Lẽ ra ông phải đầu tư an toàn và thỏa mãn với mức sinh lời tương đối. Với $8,000 thu nhập mỗi năm ở Youngstown, lẽ ra ông đã sống vô cùng sung túc, và gia đình ông đã hoàn toàn tự do tài chính khỏi mọi nỗi lo lắng vụn vặt

…Tháng 01/1936 (một chút mẩu chuyện cuối): Tôi khá tò mò xem mọi người quay trở lại TTCK như thế nào. Sự thật rằng việc bị thị trường vùi dập năm 1929 khiến họ quyết tâm hơn bao giờ hết để gỡ gạc lại những gì đã mất!

Một khách hàng luật của tôi và anh trai của ông ta mua vào 1,000 cổ phiếu Warner Bros. (hãng phim) ở giá $3.5. Người anh của ông ta bán đi 500 cổ phiếu ở giá $11 chỉ một năm sau đó, rút ra đóng tiền học phí cho con trai của mình. Song khách hàng của tôi tiếp tục nắm giữ, cổ phiếu lên $18 và ông ta mua vào tiếp bằng lượng nợ vay margin rất lớn, mong rằng nó sẽ quay lại mức giá đỉnh cao năm 1929.

Cuối năm 1937, Warner Bros tiếp tục tăng nhẹ và đột ngột giảm mạnh gần 60% về $7 trong đợt bear market bất ngờ năm 1938 (DJIA lúc nầy giảm -50%). Vị khách hàng nầy gần như “trắng tay” hoàn toàn sau đó.”

@S.A.F.E: Vài năm nữa sau đợt sụt giảm bất ngờ năm 2020 hiện tại, có lẽ bài học vẫn chưa ngấm vào một số người “có máu cờ bạc” tương tự như vậy. Như ngài Graham đã đúc kết lại không sai chút nào: “Những kẻ ở phố Wall thường quên đi tất cả, và chẳng học được gì.”

Saigon, 14.05.2020, đăng lại bởi S.A.F.E team – Golden Newsletter Vietnam