Chuyện ngắn: Niềm vui của lãi kép, ngài Buffett trẻ

Chuyện ngắn “Niềm vui của lãi kép” (the joy of compounding) từ những bức thư gửi nhà đầu tư quỹ partnership của ngài Buffett trẻ, trích trong ấn phẩm 46 và 48 phát hành lần lượt T5, T7/2021 vừa qua (https://newslettervietnam.com/an-pham-dau-tu-gia-tri-46/) (https://newslettervietnam.com/an-pham-dau-tu-gia-tri-48/)
Đặt mua ấn phẩm đầu tư giá trị đầu tiên & duy nhất tại Việt Nam: https://newslettervietnam.com/dat-mua-an-pham-dau-tu/

@Ngài Buffett trẻ năm 1962: “Từ nhiều nguồn thông tin không chính thống mà tôi tìm hiểu được, tôi ước tính số vốn mà Hoàng hậu Isabella Tây Ban Nha khởi nguồn đã tài trợ cho Christopher Columbus vượt Thái Bình Dương để tìm ra Châu Mỹ là 30,000 USD. Đây có thể nói là một trong những thương vụ đầu tư mạo hiểm (venture capital) đầu tiên được cho là thành công vượt mọi kỳ vọng.

Tuy nhiên, nếu loại trừ đi lợi ích từ cảm giác thỏa mãn khi tìm ra một lục địa mới, cần phải chỉ ra rằng ngay cả khi việc lấn chiếm đất đai còn lỏng lẻo, đây là một thương vụ không thực sự thành công như thoạt nhìn cho hoàng gia Tây Ban Nha (!) Nếu tính một cách rất đơn giản, lấy $30,000 mỹ kim lãi kép 4% đều đặn hằng năm từ năm 1492, ta sẽ có xấp xỉ $2,000,000,000,000 tài sản ròng cuối năm 1962 (@S.A.F.E: tức ~2 nghìn tỷ USD, chúng tôi có tính toán thử thì lại ra con số ~3 nghìn tỷ USD vào năm 1962? Con số nầy cao gấp đôi tổng GDP danh nghĩa 1.5 nghìn tỷ USD của Tây Ban Nha dự đoán năm 2021).

Những nhà lịch sử học xem xét lại thương vụ mua đất từ người da đỏ tại Manhattan cũng sẽ ra được con số khá tương tự. Sự so sánh đầy thú vị về lục địa nầy, cho ta thấy được giá trị khổng lồ của việc sống đủ lâu, và làm cho tiền của chúng ta “compound” ở một mức lợi suất thỏa mãn có thể tạo ra khối tài sản lớn cỡ nào. Thực sự thì tôi không có nhiều bí quyết gì cho phương pháp thứ nhất cả!

Bảng biểu dưới đây miêu tả nếu như chúng ta tạo lãi kép cho số vốn $100,000 USD tương ứng với mức 5%, 10%, 15% CAGR cho giai đoạn 10, 20 và 30 năm ra sao. Thật cảm thấy bất ngờ thú vị ra sao mỗi lần chúng ta nhìn thấy những con số nhỏ “compound” lại sau một khoảng thời gian đủ dài. Đây cũng là lí do, mặc dù chúng tôi luôn cố gắng ngắm xa hơn, nhưng chỉ cần một vài điểm % vượt trội so với Dow Jones thì cũng đủ mang lại rất nhiều đô la sau một hoặc hai thập kỷ tốt đẹp!”

(kỳ 2 bắt đầu tại đây)

@Ngài Buffett trẻ năm 1963: “Bây giờ chúng ta sẽ đến đoạn thú vị hơn của bức thư. Năm trước, để nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sống lâu và lãi kép, tôi đã đưa ra một luận điểm trái chiều mạnh mẽ về Queen Isabella của hoàng gia Tây Ban Nha và tổ tư vấn tài chính của bà ta (@S.A.F.E: thương vụ tài trợ cho Columbus tìm ra Châu Mỹ). Bạn sẽ nhớ rõ rằng họ đã bị lừa như thế nào vào một tình huống “low-compound” ngay cả khi tìm ra được nửa bán cầu còn lại với tài nguyên vô tận.

Bởi vì chủ đề lãi kép có lịch sử khá lâu đời, tôi muốn tiếp tục bài giảng về nó bằng cách chuyển sang lĩnh vực nghệ thuật. Hoàng đế Francis I của Pháp đã trả 4,000 ecus vào năm 1540 cho bức họa Mona Lisa của nghệ nhân người Ý Leonardo Da Vinci. Một số trong chúng ta không biết rằng 4,000 ecus ngày ấy tương đương với 20,000 USD, tính một cách nôm na (@S.A.F.E: quy theo giá vàng thế kỷ 16).

Và nếu Francis I biết giữ lí trí của mình thay vì con tim, và ông ta tìm ra được một kênh đầu tư mang lại lãi kép bền vững 6% compound sau thuế mà thôi, thì đến ngày hôm nay, khoản đầu tư 20 nghìn mỹ kim đó sẽ lên đến trên 1 triệu tỷ USD! (@S.A.F.E: chúng tôi đã tính lại thử, tầm 1.01 triệu tỷ USD, gấp non 50 lần GDP Hoa Kỳ 2021 ngày hôm nay, rất đáng kinh ngạc). Đó là 1 quadrillion, gấp 3,000 lần nợ công toàn quốc gia 1963, tất cả chỉ nhờ con số nhỏ nhoi 6% CAGR và 20 nghìn mỹ kim. Tôi nghĩ đến chỗ này thì toàn bộ luận điểm về việc đánh giá cao kênh đầu tư vào nghệ thuật, hội họa (art, painting) sẽ chấm dứt tại đây!

Tuy nhiên, như tôi đã chỉ ra vào bức thư năm ngoái, có một vài bài học cần rút ra ở đây: (1) Sự thông thái từ việc sống lâu, và bắt đầu sớm, để hưởng lợi từ lãi kép (2) Một nhân tố ấn tượng khác chính là chỉ cần một khoản sinh lãi kép nhỏ đủ để tạo thành một con số lớn trong một khoảng thời gian rất, rất dài. Vì lẽ đó, trong một tầm nhìn dài hạn, nếu Buffett Partnership có thể tạo ra một được thặng dư, dù chỉ nhỏ nhoi so với chỉ số chung, nhiệm vụ của chúng tôi có thể nói là đã hoàn thành một cách đáng tự hào!”

(kỳ 3 bắt đầu tại đây)

@Ngài Buffett trẻ năm 1964: “Nhiều khách hàng trong số chúng ta có vẻ “buồn ngủ” với các trình bày đầu tư đương thời của tôi, song lại khá hào hứng với câu chuyện lãi kép cách đây hàng trăm năm mà tôi đã đưa vào trong một hai năm vừa qua. Vì vậy, tiếp tục là một câu chuyện nữa cho quý nhà đầu tư.

Hai câu chuyện huyền thoại trước mà tôi đã chỉ ra một quan điểm ngược chiều về Queen Isabella (tài trợ Columbus) và Francis I (mua bức họa Mona Lisa) đã chứng minh cho những quyết định đầu tư tồi tệ. Rất xin lỗi các vị đã khuất vì đã dùng quý vị minh họa cho một điều không hay! Dù vậy, sau hàng trăm năm, bảng sức mạnh lãi kép mà tôi đã trình bày gần như vẫn chưa hề có đối thủ

Nhiều vị chỉ trích chúng tôi về sự tương quan của tỷ giá hối đoái, tiền tệ và việc đồng USD chưa ra đời vào những thời đại ấy. Thế thì tôi đưa cho quý vị một câu chuyện tại chính Hoa Kỳ đây. Đó chính là thương vụ bán hòn đảo Manhattan (@S.A.F.E: ngày nay là quận trung tâm đắt đỏ nhất thế giới tại New York, nơi tập trung Wall Street, Central Park, Times Square nổi tiếng) của người Da Đỏ cho thương nhân Hà Lan Peter Minuit năm 1626…

Theo hiểu biết của tôi, họ nhận được $24 USD ròng vào thời điểm đó (@S.A.F.E: nghe thì nực cười, nhưng đó là một số tiền khá khổng lồ năm 1626). Với số tiền nầy, Minuit nhận được 22.3 triệu dặm vuông, tương ứng 622 triệu square feet (@S.A.F.E: tương ứng xấp xỉ 58 triệu m2, khoảng 58 nghìn ha đất đai). Dù không thể định giá được chính xác, tôi tính tạm giá thị trường 20 USD/square foot đất tại Manhattan, tức 12.4 tỷ USD cho toàn bộ hòn đảo tại New York (năm 1964).

Đối với một người nghe thông thường, hay hầu hết người Mỹ đều tin, đây là một thương vụ giá hời. Tuy nhiên, nếu xét về mặt lãi kép, nếu người thổ dân Da Đỏ chỉ cần đầu tư 24 đô la ấy với mức sinh lời chỉ 6.5% CAGR thôi, họ đã có thể có tràng cười cuối cùng (last laugh) vào Minuit: sau 338 năm (từ 1626 đến 1964), họ sẽ có 42 tỷ USD, gấp gần 4 lần so với giá thị trường toàn bộ hòn đảo New York hiện nay. Và hơn thế nữa, nếu như nhà quản lý tài chính của bộ tộc làm giỏi hơn chút nữa, tức đạt 7% CAGR suốt chừng ấy năm, họ sẽ có $205 tỷ chỉ từ vỏn vẹn $24!

Tôi hi vọng nhiêu đó câu chuyện là quá đủ để chúng ta ghi nhớ về sức mạnh của lãi kép.” (hết)

Saigon, đăng lại T12.2021, bởi S.A.F.E team – TGN